In dit artikel bespreek ik de rioolcijfers, mogelijke oorzaken voor de oplopende cijfers, besmettingen onder studenten en het structureel negeren van de grote rol van aerosolen door onze autoriteiten. Het gevolg van dat laatste is dat men zich onterecht veilig voelt op plekken waar de richtlijnen worden gevolgd, waardoor ze meer kwaad doen dan goed.
Lees volledig artikel: Wat de rioleringscijfers ons leren over Covid-19
Wat de rioleringscijfers ons leren over Covid-19
‘Stoute’ studenten en koppige ezels
Veel van de cijfers die ons dagelijks/wekelijks worden voorgeschoteld, moet je met een korrel zout nemen. Dat komt door het karakter van zo’n cijfer (doorgaans maken de rekenmeesters niet expres fouten). Hoewel je denkt dat het cijfer wat je krijgt hard is, blijkt dat niet zo te zijn als je er scherper naar kijkt.
Zo zegt alleen het aantal positieve testen niets wanneer je niet weet hoeveel testen zijn uitgevoerd. En als je dat wel weet, is het ook belangrijk om te achterhalen hoe de verschillende laboratoria hun testen doen. En zo kan ik alleen al bij dit cijfer nog drie vraagtekens zetten.
Structuur GGD’en
Ik heb daarover al vaak geschreven. En het ligt niet zozeer aan de GGD’en, maar het komt door een gebrek aan doortastendheid van onze bestuurders dat ze een structuur, die niet geschikt is voor deze crisis, in stand houden in plaats van direct aanpassen.
Ten aanzien van de cijfers is het roeien met de riemen die je hebt, maar dan moet je wel kritisch blijven over de cijfers zelf en die niet gaan verabsoluteren (wat helaas door RIVM, bestuurders en media vaak wordt gedaan).
Rioolmetingen: de laatste cijfers
Hoewel ook hierbij vraagtekens kunnen worden gezet, vind ik de cijfers van de metingen in het riool momenteel de beste indicator. Helaas is daar begin april pas mee begonnen en toen nog maar met 27 meetpunten. Inmiddels zijn er rond de 80 meetpunten en gaat men opschalen naar 300. Met de hulp van Peter Overvest van Sanitas Water heb ik daar meer inzicht in gekregen.
In de video hieronder zijn de cijfers tot en met week 37 verwerkt. Dat zijn metingen tot en met 10 september. De metingen per peilstation zijn verdeeld over de week. We hebben een analyse gemaakt van de 27 peilstations die sinds begin april zijn gebruikt en alle bij elkaar. We kunnen nu stellen dat de trends behoorlijk gelijk op gaan. En dus geven de totaalcijfers ook een goed beeld, ondanks het feit dat er veel meer stations bij gekomen zijn.
De video laat de scores per peilstation zien en het verloop van het gemiddelde (aan de rechterkant).
Dit is het plaatje van de laatste week (metingen tussen 4 en 10 september):
Aan de rechterkant is goed te zien dat in week 14 en 15 (begin april) de score nog rond de 1.400 lag. Begin juli is die bijna naar nul gedaald. Vervolgens in de eerste week van augustus gestegen naar bijna 300. Toen eind augustus weer gedaald naar 128 en de afgelopen week weer gestegen naar een niveau van bijna 300. Dat is een zelfde score als begin mei.
Wat zeggen de rioolcijfers?
Besef wel dat we niet echt weten wat de score is geweest op het hoogtepunt rond half maart. Als ik naar de andere cijfers kijk (ziekenhuisopnames en overlijdensgevallen) schat ik dat cijfer tussen 8.000 en 10.000. In week 15, de tweede week van april, was de score rond de 1.400 en toen hadden we al meer dan drie weken van onze lockdown achter de rug.
Ik ga nu even uit van 9.000 op het hoogtepunt. De score van deze week (276) is dan 3 procent van de waarde tijdens het hoogtepunt. En omdat ik uitga van 1,1 miljoen besmettelijken op het hoogtepunt zou dat dus rond 7 september 33.000 moeten zijn geweest. Op dit moment zal dat wel weer hoger zijn.
Kijken we naar de ziekenhuisopnames en de sterfgevallen dan zie je dat we nu ten opzichte van dat aantal besmettelijken gelukkig minder ziekenhuisgevallen en overlijdensgevallen kennen.
Mogelijke oorzaken oplopende cijfers
Hoewel het niet hard te maken is, denk ik dat het na juni weer langzaam oplopen van de cijfers met name komt doordat mensen uit het buitenland het virus weer in Nederland introduceerden. En dat door het versoepelen van de maatregelen meer mensen in openbare binnenruimtes via aerosolen elkaar konden besmetten.
De spurt van begin augustus kwam, denk ik, met name door het Offerfeest. Meer situaties waar mensen in min of meer afgesloten ruimtes elkaar een tijd ontmoetten. Daarna ging het weer duidelijk naar beneden en ik schrijf dat mede toe aan de hittegolf die we hadden.
Besmettingen onder studenten
De stijging die we sinds eind augustus meemaken komt doordat het onderwijs weer gestart is. Die toename wordt niet alleen veroorzaakt door de scholen, maar (vooral) door universiteiten. Dat daar de besmettingen oplopen (zie de cijfers in universiteitssteden) komt echter niet vooral doordat die “stoute” studenten zich massaal niet houden aan de RIVM-voorschriften van het RIVM.
De huidige stijgingen worden vooral veroorzaakt door die voorschriften: het zijn namelijk niet de juiste. Het is anekdotisch is, maar ik heb nu al ten aanzien van vier clusters van besmettingen gehoord dat mensen zelf denken dat ze zich goed aan de voorschriften hebben gehouden. Maar ja, als je niet let op situaties waarin het virus via aerosolen makkelijk kan toeslaan, en daar geen voorzieningen voor treft, dan krijg je bepaalde uitbraken.
Grote rol aerosolen
En ik had het al gezegd: als premier Rutte en Hugo de Jonge, maar ook de burgemeesters, tijdens persconferenties alleen kunnen praten over 1,5 meter en je handen stuk wassen, dan denken mensen dat ze veilig zijn als ze dat maar braaf doen.
Niet dus. Dat is de belangrijkste reden waarom we die stijgingen zien. Die op zichzelf nu niet echt verontrustend zijn. Maar als we nog steeds zo koppig blijven door de grote rol van aerosolen bij de verspreiding te ontkennen, dan kunnen die cijfers over enkele weken nog een stuk hoger worden. Vooral omdat ik bang ben dat men dan maatregelen zal nemen, die meer kwaad doen dan goed.
Gisteren deed ik in tien minuten een observatie die de kern van deze problematiek weergeeft. Ik liep door een winkelstraat in een van de buurten van Amsterdam. Het trottoir zat vol met gele instructies over 1,5 meter afstand houden. Waar ik ook keek, overal gele vlekken. Ook buiten winkels zag ik strepen waarachter klanten zich dienden op te stellen als er binnen meer dan een paar mensen waren. In winkels stikte het van de zwart-gele afbakening en zag ik veel spatschermen.
Naar binnen
Ik ging naar binnen bij een koffietentje. Toen ze net weer open waren kon je alleen wat ophalen. Je ging de ene kant in en de andere kant uit, beide deuren stonden open en het tochtte goed door. Nu was het anders. Men mocht nu wel binnen zitten. En men hield zich perfect aan alle voorschriften. Desinfecterende gel bij binnenkomst. Looplijnen, met aanwijzingen op de grond. Meubilair dat zo geplaatst is, dat je de looplijnen wel moest volgen. Tafeltjes meer dan 1,5 meter uit elkaar en spatschermen voor de medewerkers. En ook een papiertje waar je je gegevens kon opschrijven ten behoeve van het bron- en contactonderzoek. Als Mark Rutte of Hugo de Jonge waren langsgekomen dan zouden ze een dikke 10 hebben gekregen.
Terwijl ik binnen was viel me echter het volgende op. De voordeur bleef wel openstaan. Maar de achterdeur was nu wel dicht. Want in dat gebied stonden nu de tafeltjes op 1,5 meter. Vrijwel alle stoelen waren bezet. En echt, iedereen hield zich aan de voorschriften, voor zover ik kon zien. Maar het was er muf. De beperkte ventilatie die er blijkbaar binnen was en maar één deur open zorgden daarvoor. Nu denk ik dat het op die plek het niet echt gevaarlijk was, maar als dit een kroeg of studentenhuis was geweest, dan denk ik wel dat het risico aanwezig was.
De mensen van die koffiebar kan ik het niet kwalijk nemen.
Men deed zijn uiterste best. Maar ik heb dit al op verschillende plekken gezien en krijg meldingen van allerlei kanten van vergelijkbare situaties. Juist omdat onze bestuurders niet keer op keer juist het ventilatieaspect benadrukken is het ook niet iets waar men vooral aan denkt. We houden ons toch goed aan de voorschriften en protocollen, is hun gevoel/reactie.
Als morgenavond Premier Rutte en Minister de Jonge bij hun volgende persconferentie niet expliciet op dit gevaar wijzen, dan weet u wie hier de baas is in Nederland: Jaap van Dissel, de erevoorzitter van de Nederlandse Organisatie van Aerosolen Ontkenners.
Dit is mijn voorstel voor het logo van deze zo machtige organisatie.
U heeft zojuist gelezen: Wat de rioleringscijfers ons leren over Covid-19.
Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier
