De dagcijfers van het RIVM zeggen niets over het echte verloop van het aantal positieve testen. Het loopt eigenlijk meer dan 2 weken achter en er is ook nog sprake van een verschil in rapportagesnelheid per dag. Bij de vergadering in het Catshuis zit iedereen met een blinddoek op.
Lees volledig artikel: Messenwerpen in het Catshuis
Dagcijfers zeggen niets
Ook de afgelopen dagen hoorden we weer de dagcijfers en we hoorden ook weer sombere commentaren, omdat die omhoog lijken te gaan. Dit weekend gaat het kabinet praten over Kerst en met die cijfers en die geluiden, belooft het weinig goeds.
Maar de dagcijfers van het RIVM zeggen helemaal niets over de feitelijke ontwikkeling. Het kan beter gaan dan we nu hierdoor denken, maar ook slechter. En dat komt doordat de melding van het RIVM het aantal nieuwe meldingen betreft van positieve testen die men heeft binnengekregen. Maar als er bij voorbeeld 6500 wordt gemeld, dan betekent het absoluut niet dat 6500 Nederlanders gisteren hoorden dat hun test positief was. Laat staan dat het de tests betreffen, die gisteren zijn uitgevoerd.
Uit de open data die het RIVM elke dag om 14.15 beschikbaar stelt kun je zien hoeveel het er meer zijn dan gisteren. Maar dat kunnen dus ook testen zijn die dagen geleden zijn uitgevoerd. En wat eigenlijk belangrijker is: niet de dag dat de test is uitgevoerd, maar de eerste dag dat de geteste persoon symptomen had. En dat kan best vijf dagen eerder zijn dan dat de positieve test is binnengekomen en nog wat dagen meer voordat het RIVM die uitslag naar buiten brengt.
Hutspot
Dus het dagcijfer dat dan via de nieuwsmedia gemeld wordt, is een hutspot van getallen, die weinig zeggen over de actuele situatie. Maar toch worden ze gebruikt/misbruikt om er een beeld mee te schetsen.
Bij die open data die naar buiten komen, staat wel een datum bij (als men die weet) van de dag van de eerste symptomen of wanneer de test is uitgevoerd. Dankzij het werk van Marino van Zelst (@mzelst op Twitter) is er per dag een analyse te maken van de naar buiten gebrachte cijfers en de datum die in de database staat.
Om daarvan een indruk te geven. Gemiddeld heeft 30% van de meldingen een datum van 1 of 2 dagen eerder. 15% heeft een datum van meer dan 1 week geleden. Ik heb een grafiek gemaakt van de meldingsdatum van het RIVM en de vermelde datum in de database. Met wat slagen om de arm zou je kunnen zeggen dat die vermelde datum in de database circa 6 dagen achterloopt op de datum dat men besmet is geraakt. Die grafiek geeft een interessant beeld:
Daling
Terwijl bijvoorbeeld tussen 25 en 30 oktober er 4 van de 5 dagen cijfers boven de 10.000 werden gemeld, zien we aan die blauwe lijn niet alleen geen enkel cijfer boven de 10.000, maar ook dat er toen al in werkelijkheid al een tijd sprake was van een daling. De hoogste waarde van de blauwe lijn is 19 oktober. En als je dan terugrekent met 6 dagen, dan was dus de hoogste waarde op 13 oktober. Daarna zien we drie weken lang een gestage daling. Dus tot 3 november.
Maar de meldingen van het RIVM had op 30 oktober zijn hoogste waarde (boven de 11.000) en toen was de daling van het aantal besmettingen al 17 dagen aan de gang.
Vanuit de groene lijn is nog op te maken dat het aantal uitgevoerde testen per dag ook nog varieerde. (Dit is het gemiddelde van 7 dagen, want per dag geeft de GGD het niet op).
Rapportagesnelheid ook een probleem
Als dit al niet een probleem genoeg is bij de interpretatie, zien we nog iets anders. Er zit ook nog een andere variatie in. Er zijn dagen waar van de gemelde nieuwe gevallen rond de 20% van de voorgaande twee dagen is, maar ook dagen waar dat 40% is. Naarmate er sneller wordt gerapporteerd, krijg je dus ook hogere aantallen.
Het gevolg is dat bij een snellere rapportage het aantal positieve gevallen extra stijgt en bij een langzamere rapportage het juist extra daalt. En dat kan behoorlijk schelen.
Nu lijkt het zo te zijn dat de laatste vier dagen de snelheid van rapportage duidelijk hoger is dan de afgelopen twee maanden het geval is. Alleen dat al kan zorgen voor 500 tot 750 meer besmettingen dan als de snelheid van rapportage gemiddeld zou zijn. En trouwens ook andersom. Stel dat deze week er 10% meer wordt getest dan vorige week, dan zou alleen daarom al circa 500 meer positieve testen worden gemeld (of andersom).
Dus of het nu beter of slechter gaat dan vorige week of de vorige dagen of hetzelfde, is niet te halen uit de dagcijfers die we elke dag in de media horen of zien.
In het Catshuis met een blinddoek voor
Wel weten we dat dit weekend de regering een beslissing gaat nemen over de feestdagen. Met deze data is het alsof men Premier Rutte een blinddoek op doet en vraagt of hij een mes wil werpen naar één van de daarvoor vastgebonden ministers. Ik denk niet dat hij dat echt wil doen (of misschien wel, want ik geloof dat de sfeer in het kabinet minder goed is dan voorheen).
Maar het zou fijn zijn voor zowel de regering als het publiek als we veel betere data hadden om op basis daarvan gefundeerd beslissingen te nemen. Dat dit nog steeds niet zo is, werpt vragen op. Bijvoorbeeld over hoe goed men in staat is andere zaken rondom deze crisis, zoals het vaccineren en de registratie daarvan, wel goed te organiseren.
U heeft zojuist gelezen: Messenwerpen in het Catshuis.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier.
