Anders dan bij een toegankelijke wetenschapper als Marcel Levi houdt hij vast aan standpunten die hij vanaf het begin heeft ingenomen. Hij houdt zich doof voor iedere nieuwe informatie. En als hij iets aanpast, dan wordt dat gepresenteerd alsof het vrijwel identiek is aan het oorspronkelijke standpunt. En dat alles met funeste gevolgen voor Nederland. We hebben het over – hoe kan het anders – professor Jaap van Dissel.
Lees volledig artikel: De dovemansoren van Van Dissel
De dovemansoren van Van Dissel
Begin van dit jaar wisten we nog niet van het bestaan van een coronavirus, dat vervolgens vrijwel de hele wereld lam legde. In de eerste maanden van het jaar, toen de dreiging van het virus steeds duidelijker werd, moesten we uitgaan van veronderstellingen.
Dat die achteraf gebleken verkeerd waren, kun je niemand kwalijk nemen. Terecht stelde premier Rutte in maart dat 100% van het beleid gemaakt moest worden op basis van 50% van de kennis. (Alleen denk ik dat de waarde van 50% een forse overschatting was van de kennis waarover men toen beschikte).
Toen wisten we weinig
Men nam in maart maatregelen met grote gevolgen voor de samenleving. Vanuit de kennis, die men toen had, waren die te rechtvaardigen. Eind maart schreef ik mijn eerste blogs over de verschillende facetten van de Covid-19 crisis. Het is interessant om die terug te lezen. Je leest daarin over wat aan de ene kant blijkbaar toen al duidelijk kon zijn, maar ook over wat ik nog niet zag/wist. Mijn bevindingen onderbouwde ik steeds met de bronnen, die ik daarvoor had gevonden.
Dat de regering haar beleid eind maart niet baseerde op wat mijn bevindingen (en van andere wetenschappers) in die periode waren, was zeer begrijpelijk. De regering vaarde blind op de adviezen van het RIVM en het OMT, dat toen gevormd werd. Dat waren de echte deskundigen op het vakgebied van infectieziektes en epidemieën. Het geluid dat ik gaf, en anderen zoals ik, werd in de meeste andere landen ook amper opgepikt.
De oorzaak
We zijn nu echter 9 maanden verder. En het is triest om te constateren dat als je naar de laatste persconferentie van de regering en de antwoorden van Van Dissel in de Tweede Kamer luistert, men blijkbaar amper wat geleerd heeft in die periode. De aanpak is eigenlijk nog steeds dezelfde. Ze lijken nog steeds amper door te hebben hoe de verspreiding van het virus echt plaats vindt. Kijk hoe het RIVM dinsdag Black Friday de schuld gaf.
Maar hoe komt het dan toch? Waarom heeft ook de oproep van 40 hoogleraren, waaronder Robbert Dijkgraaf, van half oktober niets geholpen? De kern van hun kritiek was dat nieuwe wetenschappelijke kennis in Nederland te weinig/ te laat het beleid heeft bepaald. En dat is dus nu nog steeds het geval.
Ik denk dat ik de oorzaak weet. Mede door mijn uitgebreide gesprek met Marcel Levi van het afgelopen weekend. Dat was een gesprek met een toegankelijke wetenschapper, die duidelijk niet vastgeroest zit in eerder ingenomen posities. En met een open blik de nieuwste informatie tot zich neemt en gebruikt bij het te vormen beleid. Of zoals hij zelf zei: ‘Waarom mag een wetenschapper niet van mening veranderen?’ Dat zag je ook toen hij donderdagavond bij OP1 zat.
Gemaskeerd
Een complete tegenpool van Prof. van Dissel. Die houdt vast aan de standpunten die hij vanaf het begin heeft ingenomen. Hij houdt zich doof voor iedere nieuwe informatie. En als hij iets aanpast, dan wordt dat zoveel mogelijk gemaskeerd en gepresenteerd alsof het vrijwel identiek is aan het oorspronkelijke standpunt. Als er dan goede en kritische vragen komen (helaas niet van de pers, maar wel van kamerleden), dan kost het mij meerdere schoenen en bijna een televisie als ik zijn antwoorden hoor. Juist omdat de kamerleden maar maximaal twee vragen mogen stellen, komt Van Dissel weg met zijn reacties, die kant noch wal raken.
Gelegenheidsargumenten, slecht gebruik van data, basale logica fouten, het maakt niet uit. Hij komt ermee weg. Enerzijds omdat zijn claque van het OMT in het openbaar geen enkele kritiek op hem uit. En omdat hij bij de interviews die hij wel geeft (zoals regelmatig samen met Wallinga aan de NOS) geen kritische vragen krijgt. Anderzijds, omdat de regering (met name De Jong en Rutte) hem blindelings volgt.
En dus wordt het Nederlands beleid vrijwel volledig bepaald door het koppige karakter van Van Dissel.
Dat viel in maart niet op. Want we wisten nog heel weinig. Maar in de loop van de tijd kwamen we steeds meer te weten en toen werd duidelijk dat er zaken waren die beduidend anders lagen dan Van Dissel in maart nog had gedacht en gezegd.
Als je dan iemand in die positie had gehad als Marcel Levi, dan was de nieuwe kennis volledig in de aanpak geïntegreerd. Er was dan aan de regering en de bevolking uitgelegd wat het belang van die nieuwe informatie was en welke veranderingen dat zouden hebben voor het beleid. Vanuit de insteek “gelukkig weten we nu meer, en kunnen we dus onze aanpak duidelijk verbeteren”. Maar de insteek van Van Dissel is een andere: “Ik had het juist vanaf het begin. Er hoeft amper wat aangepast te worden. Als de cijfers verslechteren, dan ligt het aan de mensen en niet aan onze maatregelen. En dus moet er harder opgetreden worden, zodat de mensen zich wel aan onze maatregelen houden”.
Als je dan zijn antwoorden hoort op vragen van de Tweede Kamerleden en ook de toelichting hoort van zijn rechterhand Aura Timen (waar ik het woensdag over had) , dan zie je eigenlijk dat ze steeds meer verward raken in hun eigen knopen. De data die ze gebruiken was en is één tranendal. De prognoses die ze geven zijn (mede daardoor) slagen in de lucht. En de doorberekeningen die ze maken van diverse scenario’s zijn (onbewust, ben ik bang) misleidend.
Zelfkritiek?
Dus snapt zowel het RIVM, OMT als de regering niet waarom de cijfers zich ontwikkelen, zoals ze zich ontwikkelen. En worden er maatregelen genomen, die deels onnodig, deels onvolledig en veel te generiek zijn. Met als gevolg dat de verantwoordelijkheid voor het niet of te weinig dalen van de cijfers volledig bij de burgers wordt gelegd. En wordt er gedreigd met hardere maatregelen (een volledige lockdown), zonder dat er ook maar één vorm van zelfkritiek is bij hem over de uitgezette lijn. Van Dissel blijft zijn oude standpunten herhalen en heeft dovemansoren voor al wat er inmiddels bekend is geworden.
Ik kan een rits van voorbeelden geven, maar dat heeft nu geen zin. Ik zal me slecht tot één beperken. Omdat die de belangrijkste is, maar ook als typerend geldt voor de stijl Van Dissel. (Ik geef dit voorbeeld in aanloop naar een belangrijk artikel, dat ik morgen wil plaatsen over wat er de komende maanden staat te gebeuren).
Besmet worden via de lucht
Er komt wereldwijd steeds meer steun voor de prominente rol van aerogene verspreiding van het virus. Oftewel: het inademen van kleine druppels, ook op korte afstand. Die verspreidingsweg is eerst door de WHO en van Dissel genegeerd en later gebagataliseerd. Dat laatste is goed te zien in de laatste presentatie van Van Dissel aan de Tweede Kamer. Dit is een fragment van zijn presentatie:
Sinds eind september staat het zinnetje “adequate ventilatie” er plotseling tussen. Zonder enige toelichting. En ook zonder in het gedeelte “Hoe verspreidt het virus” iets aan te passen! Daar is vanaf het begin niets in veranderd. Maar waarom zou je ventilatie nodig hebben als de verspreiding via druppels en contact gaat?
Doordat hij de verspreiding via aerosolen door de lucht consequent en doelbewust niet benoemt, is Van Dissel verantwoordelijk voor een fors aantal besmettingen per dag die anders voorkomen hadden kunnen worden. Zowel in scholen, kantoren als in zorginstellingen als bij mensen thuis. Het is een harde uitspraak, maar het is echt niet anders. En besef dat inmiddels de groep tussen 10 en 19 jaar relatief gezien het hoogste aantal nieuwe besmettingen kent. Het zou mij niet verbazen als per dag op de VO-scholen inmiddels rond een half procent besmet raakt met alle gevolgen van dien, met name in de richting van het thuisfront.
Adequate ventilatie!
Het is dan echt niet voldoende voor Van Dissel om dan te zeggen: ‘Maar er staat toch “adequate ventilatie”!’ Want als je niet uitlegt waarom dat zou moeten, dan dringt het belang er maar beperkt van door. Alleen op de volgende wijze zou het echt effect hebben. Namelijk als Van Dissel en dus ook Rutte en De Jonge frequent zouden zeggen: “Het inademen van het virus dat in de lucht zweeft is een zeer belangrijke manier waarop het virus zich verspreidt. Als u er teveel van inademt, dan kunnen ze in uw longen veel schade toebrengen. Dus voorkom zoveel mogelijk deze situatie door…….”.
Maar dat doet men dus niet! In tegendeel zelfs. Het onderstaand antwoord van Minister de Jonge deze week op kamervragen van het kamerlid Fleur Agema zegt eigenlijk alles. Compleet dixit Van Dissel. De vragen waren gesteld naar aanleiding van het filmpje van een prominente WHO-functionaris Dr. Neira, die in 5 uitlegt dat ventilatie heel belangrijk is om Covid-19 te bestrijden. Dat filmpje besprak ik 6 weken geleden. O.a. stelt zij dat in een ruimte de lucht per uur minimaal 6 keer volledig moet zijn ververst.
In dat antwoord van De Jonge staat o.a. “Het is onbekend of een bepaalde wijze van ventileren een aantoonbare meerwaarde heeft in het voorkomen van Covid-19 in publieke settings zoals scholen en kantoren.”
En over het filmpje van het WHO wordt dit gezegd:
Deze reactie is helemáal pikant als we kijken naar dat filmpje van de WHO van eind oktober. Een behoorlijk draai hebben ze daarbij gemaakt. Dat fimpje is uit hun serie “Science in 5”. Wetenschap in 5 minuten. Nadat de belangrijke functionaris Dr. Neira dus over het grote belang van ventilatie spreekt bij het bestrijden van Covid-19, eindigt de presentatrice van deze serie als volgt:
Blijf veilig en houd u aan de wetenschap…….
Helaas is dat bij Van Dissel aan dovemansoren gericht, met enorme gevolgen voor Nederland.
U heeft zojuist gelezen: De dovemansoren van Van Dissel.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Om ons werk te kunnen blijven doen, dan kunnen we kleine financiële donaties goed gebruiken. Als dat bij u niet aan dovemansoren gericht is klik dan hier
