Gisteren gaf Aura Timen (RIVM) weer haar wekelijkse toelichting op basis van het weekrapport dat het RIVM had opgesteld. En zoals ook nu weer zijn de cijfers zo incompleet dat ze voor velerlei uitleg vatbaar zijn en ruimte overlaten om al naar gelang je doelstelling is een positieve of negatieve boodschap over te brengen. In dit stuk laat ik zien wat ik bedoel. Daarnaast kom ik ook met oplossingen om die cijfers (en straks de vaccinatie-cijfers) wel goed te krijgen.
Lees volledig artikel: Met welk been is Aura Timen uit bed gestapt?
Gisteren gaf Aura Timen (RIVM) weer haar wekelijkse toelichting op basis van het weekrapport dat het RIVM had opgesteld. En zoals ook nu weer kun je uit de cijfers zelf een eigen selectie maken. Een selectie waarmee je die boodschap kunt communiceren, die jij het liefst wil overbrengen. Ik zal dat hieronder laten zien:
Aura is met haar goede been uit bed gestapt:
“Dames en heren van de pers, ik heb vandaag goed nieuws voor u. Sinds half december de regering – natuurlijk op ons aanraden – de vrijwel volledige lockdown had afgekondigd, worden de cijfers in Nederland spectaculair beter.
- Ons “early warning systeem” van het rioolwater heeft sinds de vorige week een verbluffende daling laten zien. Was de waarde rond Kerst nog 540 (gebaseerd op 100 miljard virusdeeltjes per 100.000 bewoners), nu is die waarde meer dan gehalveerd (230). Dat is een lagere waarde dan die er eind september was.
- De reproductiefactor is nu duidelijk onder de 1 gedaald zoals u uit ons weekrapport kunt opmaken. Was die twee weken geleden nog een schrikbarende 1,25, nu is die factor gedaald naar 0,91.
- Het aantal nieuwe meldingen van positieve testen dat binnengekomen is, was de afgelopen week 56.000. Twee weken geleden was dat meer dan 75.000.
- En de nieuwe ziekenhuisopnames zijn volgens de opgave van NICE met 10% gedaald.
Dit gaat echt de goede kant op. De lockdown heeft duidelijk gewerkt. En als we nog even volhouden, dan kunnen we gaan beginnen om de maatregelen van half december weer te gaan afbouwen.”
Aura is met haar verkeerde been uit bed gestapt:
“Dames en heren van de pers, ik heb vandaag slecht nieuws voor u. Sinds de regering besloten had om tot een vrijwel volledige lockdown over te gaan, zijn de cijfers in Nederland er verder op achteruit gegaan.
- Het percentage positieve testen is t.a.v. vorige week gestegen naar 13,7%. Dat was 1 maand geleden nog maar 11%.
- Het aantal mensen dat besmettelijk is voor anderen, is nog nooit eerder zo hoog geweest, zoals u uit deze grafiek van ons weekrapport kunt opmaken.
- Het aantal mensen dat aan Covid-19 overlijdt neemt nog steeds toe. Dat is ook te herleiden uit de laatste oversterfteberekening van het CBS: meer dan 100 personen per dag.
- Twee weken geleden hielden volgens LCPS 2100 Covid-19 patienten ziekenhuisbedden bezet, inmiddels zijn het er meer dan 2800.
En dit alles terwijl we een strengere lockdown hebben dan in maart. Kunt u zich voorstellen hoeveel slechter het gegaan zou zijn als er geen lockdown zou zijn geweest? Ik kan natuurlijk niet op het advies van het OMT, waar ik secretaris van ben, vooruitlopen, maar bereidt u zich maar voor op een verlenging en verzwaring van de lockdown. En bedenk erbij de griepepidemie kan ook nog komen!”
Dit alles wordt onderbouwd met de informatie uit het weekrapport van het RIVM, de website van het RIVM en het coronadashboard.
Hoe is de situatie dan echt?
Door de wijze waarop in Nederland data worden verzameld, gecombineerd met de cruciale data die we nog steeds niet verzamelen, kan dat niet echt gezegd worden. Juist daardoor kan het RIVM, het OMT, de regering, de media, en de burgers van de data die er dan wel zijn, een keuze maken om dat beeld te geven dat zij willen geven.
Toen de eerste twee weken van december het aantal positieve testen heel sterk opliep, maar ook het aantal uitgevoerde testen, concentreerde het RIVM en de media zich op die grote toename. Het RIVM berekende een reproductiefactor van 1,26 zonder te corrigeren op die toename van het aantal uitgevoerde testen. Terwijl ondertussen het aandeel positieve testen slechts langzaam opliep. Nu zien we al bijna twee weken een daling van het aantal positieve testen. Maar ook een daling van het aantal uitgevoerde testen.
Nu zeggen het RIVM en de regering niet dat het mooi is dat er duidelijk minder positieve uitslagen zijn. Maar juist wijzen ze erop dat het aantal uitgevoerde testen nam ook fors af. Pikant is natuurlijk wel dat de reproductiefactor van het RIVM per 18 december nu 0,91 is. Omdat ook nu geen rekening is gehouden met het aantal uitgevoerde testen, dat fors is afgenomen.
Het is niet meer dan logisch dat in de periode tussen maandag 21 december en 4 januari het patroon van het testen anders is geweest dan de weken ervoor. Mensen zullen minder snel gegaan zijn en zeker op de bijzondere dagen zoals Kerst en Oud & Nieuw zal het bezoek aan de teststraat het laagst zijn geweest. Vrijwel zeker zal dat nu weer normaliseren en ik verwacht in de loop van deze week een stijging van het aantal positieve testen, vooral doordat het aantal uitgevoerde testen weer toeneemt.
Dat zal dan leiden tot een verhoging van de reproductiewaarde, die over 2 weken naar buiten komt.
Gegarandeerd dat de toename in de komende dagen zal worden toegeschreven aan ons slechte gedrag op Kerst en Oud & Nieuw en vervolgens zal dit nog gebruikt worden om de lockdown maatregelen verder te verzwaren. Luister maar goed naar het nieuws, waarin men daar nu al op voorsorteert.
Juist omdat het percentage positieve testen de afgelopen week niet gedaald is, en het aantal nieuwe ziekenhuisopnames ook niet duidelijk daalt, denk ik dat er sinds de lockdownmaatregelen van half december geen fundamentele daling is ingezet. Het feit dat de scholen dicht waren (vooral door de Kerstvakantie) zal wel iets hebben opgeleverd.
Door maar niet de kern van de wijze waarop de mensen elkaar besmetten expliciet te benoemen en daarvoor maatregelen te nemen, zal het tot aan de lente dweilen zijn met de kraan open. Zeker als we zien dat het RIVM ook deze week nog steeds niet benoemt dat bij de maatregelen die men zelf neemt ventilatie en luchtvochtigheid in binnenruimte heel belangrijk zijn. Herfst en winter zijn periodes, waarin het virus het veel gemakkelijker heeft dan in de lente en zomer. Maar dat mochten we niet echt weten van de WHO en andere deskundigen. Want dat we vanaf april veel gunstiger cijfers kregen, lag natuurlijk vooral aan de lockdown-maatregelen die toen genomen waren.
En nu kunnen mensen met net zoveel argumenten zeggen dat de lockdown weinig of niets oplevert als dat men zegt dat zonder de lockdown de cijfers beduidend slechter geworden zouden zijn. Kies maar!
Ook bij/na vaccinatie zijn goede data cruciaal
We zien dus het patroon dat de keuzes die men doet uit de data bepaald worden door het doel wat men heeft en niet door harde cijfermatige bewijzen.
Het RIVM gooit alles in een grabbelton, waar je dan je keuzes uit kunt maken, zoals ik hierboven heb laten zien met twee verschillende versies van een mogelijke toelichting van Aura Timen.
In de werkelijkheid is er trouwens niets gezegd over de forse daling van de rioolwatercijfers. Want die daling is wel heel opmerkelijk. Maar vrijwel zeker ook niet reëel. Het was een mooi experiment om via rioolwatermetingen de ontwikkeling van het virus in Nederland proberen te bepalen. Op basis van de data van het RIVM is er door iemand ook een interactieve kaart gemaakt per meetpunt.
Maar als je de ontwikkeling van die cijfers ziet (die een early-warning system zou moeten zijn) dan kan gesteld worden dat het nog niet echt goed werkt. Wellicht is er ook een forse invloed van het weer (als het veel regent of weinig regent zal dat wellicht wat uitmaken). Maar het is gewoon onverantwoord om zulke slechte data dan zo naar buiten te brengen.
En eigenlijk geldt het voor veel andere data helaas ook. Elke conclusie die u uit deze data wilt trekken, kunt u trekken. Net zo goed of slecht onderbouwd als het RIVM, OMT de regering of de media dat doen.
Betere basis
Via een paar ingrepen had men al vanaf mei/juni continu goede data kunnen verzamelen en iedereen een veel betere basis kunnen geven om wel te begrijpen wat zich aan het afspelen is en welke maatregelen wel of niet werken. Ik herhaal ze nog eens, want ze worden ook cruciaal om te volgen wat het vaccinatieprogramma echt oplevert en wanneer er wel of niet maatregelen kunnen worden afgeschaald.
- Iedereen die zich laat testen moet vooraf een uitgebreide online vragenlijst invullen. Doordat er per week circa 400.000 van deze vragenlijsten worden ingevuld komt er een schat aan (anonieme) data beschikbaar. Waardoor er ook op gemeentelijke niveau veel geleerd kan worden over de ontwikkelingen van het virus.
- Daarnaast is er een groot landelijk online panel, die wekelijks vragen beantwoordt, die relevant zijn om te zien wat zich aan het afspelen is onder de hele bevolking. Zodat de resultaten van de geteste mensen gegeven kunnen worden. Ik denk dat op dit moment bij de verschillende onderzoekbureaus zeker 500.000 Nederlanders meedoen aan online panels. Het zou niet ingewikkeld hoeven te zijn om die gezamenlijk de opdracht te geven om wekelijks dat onderzoek uit te voeren.
- De data van het eerste en het tweede onderzoek komen als open data (anoniem) beschikbaar. Deze kunnen door iedereen geanalyseerd worden, zodat er veel denkkracht en werkkracht beschikbaar komt om de patronen te herkennen
Maar om dit alles te kunnen doen, moet men de belangrijkste beslissing nemen, die men kan nemen.
Maar daarvan weten we dat de overheid en het RIVM tot dusverre bij alle relevante onderwerpen dat niet gedaan heeft:
- Doorbreek de decentrale manier van werken, die men tot nu toe heeft gevolgd. Zorg voor een stevige centrale aansturing.
- Zorg dat die aansturing plaatsvindt door een externe deskundige of groep van externe deskundigen met grote kennis van data-verzameling en -analyse. (Er zijn er behoorlijk wat in Nederland).
- Geef die als het ware carte-blanche om dit goed uit te voeren. En zorg dat er voldoende geld voor beschikbaar is.
- En ga dit dus niet op een manier doen, waarbij vooral geprobeerd wordt bestaande overheidsorganisaties daar een centrale rol bij te laten houden. Want dan gaat dit hele project ook (weer) aan bureaucratie ten onder.
We zitten al sinds maart in de grootste crisis die ons land buiten de Wereldoorlogen heeft gekend. Maar het lijkt erop dat de overheid en de ambtelijke instanties in Nederland maar blijven denken dat zij bij uitstek de organisaties zijn die deze situatie goed aan kunnen. En daardoor wordt keer op keer ingrijpende beslissingen genomen zonder dat men daarvoor de juiste data heeft. En weigert men ook nog recente belangwekkende wetenschappelijke informatie te gebruiken.
Dat geldt zowel voor de maatregelen die men al dan niet dient te nemen, de adviezen die men de burgers geeft, maar zeker ook de wijze waarop de eerstelijnszorg de ruimte krijgt om te zorgen dat patiënten zo min mogelijk in het ziekenhuis belanden. Overal is de bureaucratie verstikkend voor iedereen die aan de frontlijn in de zorg probeert mensen te helpen. En daarmee ook ons land zo min mogelijk schade aan te laten brengen.
De wijze waarop er met data werd en wordt omgegaan is daar ook een keihard bewijs van en het tranendal blijft maar doorgaan.
U heeft zojuist gelezen: Met welk been is Aura Timen uit bed gestapt?
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Help ons met een kleine donatie deze site in de lucht te houden. Klik hier.
