De kans wordt steeds groter dat de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart a.s. worden uitgesteld. Er zijn verschillende mogelijke redenen voor. Deze lijken elkaar te gaan versterken naarmate die 17e dichterbij komt. Hier komen ze:
Lees volledig artikel: Worden de Tweede Kamer verkiezingen uitgesteld?
We weten nu al vrijwel zeker dat de lockdown, die half december is aangekondigd, wordt verlengd tot 9 februari. De kans dat de maatregelen daarna flink worden afgeschaald lijkt ook klein. Gezien het feit dat het winter is en we overal zien dat ook met een lockdown de cijfers niet drastisch naar beneden gaan. Daarnaast is er door de nieuwe variant(en) blijkbaar ook nog een dreiging dat het tempo van verspreiding weer gaat stijgen.
Besloten ruimte?!
Uit onderzoek van Peil.nl van dit weekend blijkt dat circa 10% van de kiezers die anders zouden opkomen, aangeven (waarschijnlijk) niet te zullen opkomen als op 17 maart de situatie rondom het virus is zoals nu. Plus dat als de verkiezingen wel door zouden gaan, het met de dan nog resterende maatregelen wel vreemd is om kiezers te vragen naar een (besloten?) ruimte te komen. Namelijk een ruimte waar ook veel mensen zijn/waren, terwijl het voor andere activiteiten verboden is.
Een besluit om de verkiezingen al dan niet door te laten gaan zal uiterlijk ergens begin februari genomen moeten worden. En als je dus een maand vooruit denkt, dan zie je waarom de kans steeds groter wordt dat die verkiezingen worden uitgesteld:
1. Resterende maatregelen van de lockdown
Stel je voor dat de regering eind januari/begin februari advies vraagt aan het OMT over het houden van die verkiezingen, waarbij circa 10 miljoen Nederlanders normaliter voor naar het stembureau komen, wat denkt u dan dat er uitkomt? Besef daarbij dat de overheid wel een maatregel heeft genomen dat personen vanaf 70 jaar en ouder per brief kunnen stemmen. Maar dat dit niet voor de rest van de bevolking geldt. Die moet wel naar het stembureau komen. (Je kunt maximaal voor drie mensen bij volmacht stemmen bij deze verkiezingen).
Mede omdat je begin februari nog niet weet hoe de situatie op 17 maart zal zijn, heb ik weinig fantasie nodig om te bedenken wat het advies van het OMT zal zijn. Ik verwacht daarom dat het voor de regering een te groot risico zal zijn om de verkiezingen niet uit te stellen.
2. De ondemocratische gevolgen van het stemmen per brief
De regering heeft besloten dat de bijna 2,4 miljoen kiezers van 70 jaar hun stem wel per brief mogen uitbrengen. Maar de anderen dus niet. Voor die anderen zal een aantal stembureaus al wel eerder opengaan (op maandag). En wordt de mogelijkheid om bij volmacht te stemmen uitgebreid (van twee naar drie mensen).
Maar daardoor ontstaat er wel een situatie waarbij er een fundamenteel verschil wordt gemaakt tussen kiezers. Onderzoek wijst uit dat een aanzienlijk deel van de bevolking zich houdt aan de maatregelen van de regering. Vooral omdat men bang is besmet te raken en/of anderen te besmetten. Mocht half maart in Nederland nog steeds dagelijks duidelijke aantallen nieuwe besmettingen plaats vinden, dan zal ook een deel van de kiezers onder de 70 jaar graag via de post willen stemmen. Maar die mogen het niet doen, want daar is geen voorziening voor getroffen.
Onderzoek Peil.nl
Uit het onderzoek dit weekend via Peil.nl is een indruk te krijgen van wat op dit moment de gedachten zijn van de kiezers t.a.v. het stemmen op 17 maart. Namelijk dat circa 40% van degenen boven de 70 jaar geeft nu aan dat men voornemens is om per post te zullen gaan stemmen. Dat betreft rond de 1 miljoen kiezers.
Van de personen onder de 70 geeft 10% aan dat ze wegens de dreiging van besmetting hetzij aangeven dan niet te zullen gaan stemmen, hetzij te twijfelen of men wel zal gaan stemmen. (uit ervaring bij verkiezingsonderzoek weten we dat mensen tijdens onderzoek meer zeggen op te komen, dan ze in werkelijkheid doen). We zien daarbij per partij verschillen in dit voornemen, maar het voert nu te ver een doorrekening te gaan maken wat het per partij zou kunnen betekenen.
Maar de kans is groot dat dit thuis blijven uit angst om besmet te worden voor diverse partijen per saldo één zetel meer of minder kan opleveren. En bij de kleine (nieuwe) partijen kan dat net betekenen dat men wel of niet de kiesdeler haalt. En dus wel of niet in de Tweede Kamer komt. Nog los van de in de kern ondemocratische consequenties van de door de regering genomen maatregel, dat mensen onder de 70 jaar die zich liever niet begeven in mogelijke onveilige ruimtes, een stemmogelijkheid onthouden wordt, die kiezers boven de 70 jaar wel hebben.
3. Het verloop van het vaccinatieproces
Er is weinig fantasie nodig om te beseffen dat tot aan half maart rondom de Covid-19 het centrale onderwerp zal zijn wanneer wie gevaccineerd is/ kan worden. Dat zal de eerste paar maanden geen gemakkelijke route worden voor het kabinet. Met nogal wat fricties en gevolgen van onvrede onder een deel van de bevolking. In juni is de kans veel groter dat het vaccinatieproces tot een groter positief gevoel zal leiden onder de kiezers dan het in februari of half maart zal zijn. En zullen er vrijwel zeker (veel) minder beperkende maatregelen gelden.
Ik heb al sinds de jaren zeventig geleerd dat in de politiek het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Gelet op de factoren 1 en 2 maakt dit het voor de regeringspartijen aantrekkelijker om de verkiezingen uit te stellen.
Wanneer dan wel?
Als je deze combinatie van factoren nader beschouwt, besef je dat er meerdere redenen zijn waarom besloten zal kunnen gaan worden om de verkiezingen uit te stellen. (Waarbij een kabinetsformatie vanaf half maart, tijdens een crisis, ook niet iets lijkt te zijn waar de meeste politici op zitten te wachten).
In Nederland bestaat de mogelijkheid de verkiezingen uit te stellen. In mei vorig jaar heeft minister Ollongren daarover al een brief geschreven aan de beide Kamers. Dit is die brief. Het lijkt erop dat er staat dat de Tweede Kamerverkiezingen hooguit een jaar kunnen worden uitgesteld, maar dat moet dan wel per wet worden geregeld (dus met meerderheden in de Eerste en Tweede Kamer). Ook dat betekent dat een mogelijke beslissing om de verkiezingen uit te stellen niet te lang kan wachten.
Laat ik eens hardop denken tot wanneer men die verkiezingen gaat uitstellen. Mijn gok is dan dat juni 2021 de meest waarschijnlijke maand zal worden. En omdat in 2010 de verkiezingen ook op 9 juni plaatsvonden, zet ik in op die datum voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
U heeft zojuist gelezen: Worden de Tweede Kamer verkiezingen uitgesteld?
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
We hopen dat u een kleine bijdrage om onze site up and running te houden, niet uitstelt. Klik dan zonder uitstel hier.
