Een avondklok tot bevrijdingsdag

Leestijd: 7 minuten

Al toen de eerste maatregelen van deze tweede golf werden genomen half oktober 2020 heb ik aangegeven dat je wel goed moest nadenken wat je ging doen. Want elke maatregel die je dan zou nemen zou gehandhaafd blijven tot aan de lente.

Want iedereen die – en dat gebeurde gisteravond weer bij OP1 – refereert dat het in maart/april wel gelukt was met de lockdown “omdat we ons toen beter aan de maatregelen hielden” houdt ons (en zichzelf waarschijnlijk) voor de gek.

Overal aan de westzijde van Europa verdween het virus vrijwel in mei. En vervolgens zagen we daar weer sterke stijgingen ergens tussen september en oktober. Dit virus gedijt in onze regio’s in de herfst en de winter en heeft het moeilijk in de lente en de zomer. En als je maatregelen aankondigt in het eerste gedeelte van de herfst, zoals het op veel plekken is gebeurd, dan weet je dat je daar eigenlijk niet meer vanaf komt tot aan de lente. Want natuurlijk helpen maatregelen waarbij je menselijke contacten aanzienlijk doet verminderen.

Negeren van de besmettingsweg

Maar de combinatie van het vrijwel negeren van de besmettingsweg via de lucht en het negeren van het effect van het jaargetijde, zorgt ervoor dat je weet, dat die maatregelen tot de lente niet zullen zorgen voor die heel sterke daling zoals die in april/mei plaatsvond. Plus dat je weet dat bepaalde versoepelingen in de herfst of winter direct zullen leiden tot stijgingen.

Kortom: als er nu weer nieuwe maatregelen worden aangekondigd (zoals de scholen blijven dicht, we stellen een avondklok in), denk dan niet dat dit voor slechts 2 of 3 weken geldt. Want pas in de lente is er een goede kans dat het naar een echt laag niveau gaat. En zelfs als de cijfers echt de goede kant op gaan (zoals feitelijk nu het geval is) dan wordt er gewaarschuwd voor de dreiging van een nieuw gevaar (de Engelse, Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse of andere variant) die er dreigt aan te komen.

Tot aan de zomer?

Gommers liet het zich deze week ontvallen. Deze lockdown zou wel eens tot aan de zomer kunnen duren.

En op de manier waarop we bezig zijn, zou hij ook nog wel eens gelijk kunnen krijgen. De cijfers dalen wel, maar zeker niet snel naar het niveau van de signaalwaarde van 10 IC-opnames per dag. Laat staan naar de signaalwaarde van 7 positieve testen per 100.000 inwoners. (Dat zijn er ruim 1100 per dag). Want die halen we absoluut niet als we steeds meer testen per dag uitvoeren.

Plus als we daar wel in de buurt van komen zullen we de usual suspects op tv (net zoals ze dat ook nog deden in mei/juni) voortdurend wel weer horen waarschuwen voor een nieuw gevaar.

En tot nu toe hebben we kunnen zien dat als mensen als Gommers, Kuipers, Koopmans, Osterhaus (en nog een aantal anderen) op televisie of andere plekken in de media ons ernstig waarschuwen voor het dreigende gevaar, dat dit bij veel Nederlanders een grote impact heeft. Mede omdat het op andere plekken in de media doorgaans verder wordt uitvergroot. Men wil dan vooral meer maatregelen. Maar de mensen beseffen daarbij niet goed wat dat zowel op korte als lange termijn tot gevolg heeft.

Ja zeker. Het virus is er en er is een (heel) grote druk op de zorg.

Ja zeker, als je zorgt dat mensen elkaar heel weinig ontmoeten zullen er duidelijk minder besmettingen zijn.

En als we iets zouden kunnen doen waardoor we 4 tot 6 weken een vorm van echt complete lockdown hebben, waarna we snel terug kunnen naar normaal, zou ik bij het kruisje getekend hebben. (Mensen die u dat beeld voorschotelen, zoals Ab Osterhaus, vertellen u sprookjes). Maar het was al in oktober compleet duidelijk (en nu ook) dat we zeker gedurende de herfst, winter (en ik vrees ook het begin van de lente) met de voorgestelde aanpak van het RIVM en OMT geen voldoende daling zouden krijgen (vooral door het negeren van de aerosole verspreiding van het virus) om duidelijk de maatregelen weer te kunnen afbouwen.

Met als grote probleem daarbij, dat men eigenlijk niet precies wist en weet wat de afzonderlijke bijdrage is van ieder van die maatregel. Wat is het effect van het sluiten van scholen? Wat is het effect van het sluiten van de kappers? Wat is het effect van het sluiten van de horeca? En wat is het effect van een avondklok?

En juist omdat men dat niet precies wist en weet worden alle maatregelen gewoon op elkaar gestapeld. Maar wat nog erger is: vervolgens weet je dan ook niet meer welke maatregel je dan wanneer weer kan afbouwen. En als de cijfers toch de goede kant opgaan en er komt nog een dreiging van een nieuwe vatiant dan weet je gewoon dat we heel lang te maken zullen hebben met de genomen maatregelen. En daarom heet dit blog ook “Een avondklok tot bevrijdingsdag”.  Want als die avondklok ingevoerd gaat worden dan zou het mij echt niet verbazen als die tot begin mei aangehouden wordt.

Door de fictie dat men als men harde maatregelen neemt in de herfst of winter de cijfers zo naar beneden gaan dat na 4-6 weken weer versoepeld kan worden, heeft men geen enkele keer eigenlijk een afweging gemaakt van de opbrengst van een maatregelen en de (enorme) schade, die het vervolgens berokkent.

Wat hadden we wel moeten doen half oktober?

Stel dat half oktober of half december was gezegd: “alle maatregelen die we nu nemen, duren tot aan 1 mei”.  “Alles wat nu dicht gaat, komt niet voor 1 mei meer open”. “Alles wat we nu verbieden mag niet meer tot 1 mei”. Zouden we dan die maatregelen allemaal zo hebben ingevoerd? Of zouden we het op een veel verfijndere manier hebben gedaan? Waarbij er gezocht werd naar een goede balans tussen het bestrijden van het virus en het voorkomen van te grote gevolgen op allerlei vlakken van de samenleving?

Wat suggesties over wat we dan gedaan zouden kunnen hebben. (Niet uitputtend en ongetwijfeld als RIVM, OMT en de regering daarvoor open stonden, zouden er nog veel andere – en veel betere suggesties – zijn gekomen.

Suggesties?

• Elke week gaat de helft van de leerlingen naar school en de rest werkt thuis. Of om de dag of een vergelijkbare andere aanpak.
• Op elke even dag mogen alleen de auto’s op straat met als laatste nummer een even nummer en andersom.
• Burgers mogen slechts op twee dagen per week niet essentiële winkels bezoeken. En die dagen worden bepaald door de eerste letter van je achternaam.
• Iets vergelijkbaars met je werkplek.
• Een deel van de contactberoepen mogen een week per maand wel open.
• In besloten ruimtes met een optimaal ventilatiesysteem en/of de juiste luchtfiltering mag meer dan in besloten ruimtes waar zo’n systeem niet is. (Inclusief horeca, theater en bioscopen)
• En deze was zeker een must vanaf oktober: Iedere RIVM medewerker, of OMT lid of iedere minister die in de media was gekomen moest altijd in ieder geval volgende zin zeggen; “Let goed op in besloten ruimtes, want daar kan het virus in dit jaargetijde lang blijven rondzweven. Door goed te ventileren, met een luchtvochtigheidsniveau van 40–60% en voorzieningen om de lucht te filteren, loopt u minder kans op besmettingen”.

Ik denk dat op deze manier (en zeker als dat laatste consequent was gebeurd) het qua besmettingscijfers zeker niet slechter was gegaan dan nu. Alleen was de schade voor de samenleving beduidend minder geweest en was het voor de mensen dragelijker geworden.

Stel je voor dat elke maatregel tot begin mei blijft bestaan

Dus bij elke beslissing die de regering nu neemt, dient zij zich af te vragen of ze vinden dat ze dat dan ook echt tot begin mei kunnen doen. En als dat niet kan, dan moeten ze het niet doen of het op een slimme manier wel doen. Of andere slimme manieren zoeken om het virus te blijven indammen.

Besef dat alle kerncijfers in Nederland nu duidelijk aan het dalen zijn. Dinsdag zal dat weer blijken als het RIVM met haar weekrapportage komt.
– Daling van het aantal positief getesten.
– Daling van het percentage dat positief getest wordt.
– En een daling van de ziekenhuisopnames.  (Hier ziet u het verloop per dag). Dit is de belangrijkste grafiek ervan.

Britse variant

En over die veel besmettelijkere Britse variant is ook nog wel wat te zeggen. Lees dit artikel maar eens op onze site. Ik weet niet zeker of die auteur helemaal gelijk heeft. Maar het is wel zo dat de stijgingen in Ierland en Londen ook (mede) aan andere factoren gelegen hebben. In Lansingerland waar eind november die Britse variant blijkbaar al heerste, zien we tot nu toe geen besmettingscijfers die anders zijn dan het gemiddelde van Nederland.  Dat staat hier ook beschreven. 

Vooralsnog geven de cijfers in Nederland geen aanleiding om te denken dat er al een grote invloed is van die Britse variant. Of een andere mogelijke verklaring voor de aanhoudende dalingen, en dat die Britse variant echt zo extra besmettelijk is. De reproductiefactor is al sinds drie weken onder de 1.

Dus waarom nu allerlei maatregelen nemen voor het geval dat die Britse variant zorgt voor een duidelijke stijging van die besmettingen in Nederland? Kijk eens goed: op de 16e januari wisten we dat het aandeel positieve testen bij de GGD op 13 januari gedaald was naar 10,8%. Plus dat we ook nog het patroon kennen naar dag in de week. Dat betekent dat we qua kennis circa 10 dagen achter lopen op het moment van besmetten (men gaat zich gemiddeld 7 dagen na de besmetting testen). 

Om goed in de gaten te houden of een andere variant gaat zorgen voor een duidelijke stijging, zou het ook kunnen zijn dat dat percentage bij de GGD weer boven de X% komt, we dan mogen aannemen dat een nieuwe besmettelijkere variant in Nederland huishoudt en we echt extra maatregelen moeten nemen.

Allerlei soorten schade

En als zoiets dan goed gedeeld wordt met de bevolking en goed wordt uitgelegd en zeker ook: als de leden van het OMT, die in de media komen (plus Ab Osterhaus), zich daaraan conformeren in plaats van mensen voortdurend de stuipen op het lijf te jagen, dan komen we wellicht wel in een situatie waar er een betere balans gevonden kan worden tussen de bestrijding van het virus en de beperking van de schade voor jong en oud.

Als we dat niet doen zou het me niet eens verbazen als we een avondklok krijgen die veel langer gaat duren dan men zal zeggen (3 weken?). Plus dat er nog meer sociale, psychische, economische en volksgezondheidsschade zal ontstaan.

U heeft zojuist gelezen: Een avondklok tot bevrijdingsdag.

Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.

Help ons via uw financiële steun. Om met behulp van data en wetenschappelijke studies een tegengeluid te geven om niet nog heel lang in de huidige situatie (of erger) blijven. Klik dan hier.