Deze week is er een groot webinar geweest van de Koninklijke Akademie van Wetenschap over aerosolen met internationale wetenschappers. Als je die bekijkt dan snap je helemaal niet meer, zoals Roel Coutinho ook zei, waarom het RIVM en Nederland zo weinig aandacht schenkt aan aerosolen als een heel belangrijke verspreidingsweg van het virus.
Lees volledig artikel: Hoe kun je de kleine druppels nog steeds over het hoofd zien?
Er hangt gevaar in de lucht
De afgelopen week was er een groot webinar georganiseerd door het KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschap) met de titel “There is danger in the air”. Vele wetenschappers deden er aan mee en het ging over aerosolen. Het was een interessant webinar, waar ik met gemengde gevoelens naar keek.
Enerzijds was het een bevestiging van alles wat ik op dat vlak al ongeveer een jaar geleden concludeerde. Anderzijds kookt je bloed als je beseft hoe er door het RIVM en de Nederlandse overheid met dit onderwerp wordt omgegaan. Roel Coutinho bevestigde aan het eind van het webinar hoe vreemd het was met alle kennis, die in het webinar aan de orde kwam, dat het RIVM nog steeds beweerde dat het niet duidelijk was dat aerosolen een rol speelde bij de overdracht van het Covid-19 virus.
Ik wil u kort de hoofdlijnen van de bevindingen van dit webinar meegeven. En ook de links plaatsen naar het deel van de presentatie waar dat aan de orde komt. U kunt ook de presentatie (in het Engels) zelf zien.
Eerst even een korte inleiding.
Een jaar geleden al
Precies één jaar geleden vond ik relevante informatie waarin aangetoond werd hoe groot het belang is van aerosolen bij de verspreiding van Covid-19. Dat stuk was gebaseerd op wetenschappelijke artikelen uit Japan en Amerika. Met name door dierproeven met het influenzavirus. Dankzij dierproeven kon daarbij aangetoond worden dat als de luchtvochtigheid te laag is (zoals in de herfst en winter) het virus veel langer in de lucht blijft dan bij een wat hogere luchtvochtigheidsgraad.
Deze bevindingen werden nog versterkt door studies (o.a. van de fameuze WF. Wells, maar ook van het RIVM zelf) dat het inademen van virusdeeltjes, waardoor die dan direct de longen in gaat, een heftiger effect heeft dan als het virus via grotere druppels in de neus of mond terecht komt.
Dat was nog de fase waarin de WHO en het RIVM expliciet melden dat het virus zich niet door de lucht verspreidde (alleen bij specifieke ziekenhuishandelingen). Dit werd door de WHO breed verspreid en als Van Dissel of de leden van het OMT over aerosolen werden aangesproken, meldden ze dat die vrijwel geen rol speelden. Daarom schreef ik o.a. het artikel “de aerosolen-ontkenners”.
Negeren
In die tijd kreeg ik in de Nederlandse media amper de gelegenheid om deze bevinding te communiceren. Geen krant wilde er aandacht aan besteden. Op 18 april 2020 kon ik er een keer over spreken bij Op1, maar weinigen namen het serieus. Wie dacht ik wel wat ik was? Hoe kon ik iets zeggen wat de inmiddels befaamde wetenschappers als Van Dissel, Koopmans, Voss, Bonten, en noem de OMT leden maar op, onzin vonden?
Ik ben er zeker van dat door het negeren van die aerosole transmissie grote aantal bewoners van zorginstellingen onnodig slachtoffer zijn geworden van het virus.
Zelfs toen eind juli uit onderzoek in de zorginstelling van Maassluis de aanwijzingen heel sterk waren dat de besmettingen via de lucht en het ventilatiesysteem hadden plaatsgevonden. Dit werd onder aanvoering van Marion Koopmans heftig ontkend.
En nog steeds wordt het grote belang van aerosolen bij de verspreiding van het virus door het RIVM en OMT als klein benoemd. Daardoor zijn de maatregelen in Nederland gericht op 1,5 meter afstand houden en handen (stuk) wassen. Met als gevolg dat veel mensen besmet zijn geraakt, die niet snappen hoe dat dan gebeurd kan zijn. Want ze hielden zich toch zo goed aan de basismaatregelen?
Het recente webinar van de KNAW
Ik denk dat de volgende sessie van het OMT beter besteed kan worden om dit hele webinar aandachtig te bekijken. Om hun werk te vereenvoudigen, volgt hieronder in het kort de bevindingen, met een link naar dat deel van de presentatie.
- A. Friedrich (Universiteit Groningen) beschreef o.a. dat een klein aantal personen een groot aantal anderen besmet. Met daarin ook een interessante animatie hoe het verspreiden van patiënten over ziekenhuizen ook een bijdrage geleverd heeft bij het verspreiden van het virus.
- M. Lokate, onderzoekster in Groningen: Via onderzoek is vastgesteld dat op afstand van 2 meter van Covid-19 patiënten virusdeeltjes zijn aangetroffen die nog steeds besmettelijk waren. Iets wat steeds meer via wetenschappelijke studies wordt aangetoond, zoals deze uit september 2020.
- H. Stone, Princeton University gaf een heel interessante lezing met veel filmpjes die ging over de verspreiding van aerosolen bij het spreken.
Dit is een fragment van een van zijn sheets:
- C. Noakes, Leeds over hoe het virus zich verspreidt in de bebouwde omgeving.
Dit is een belangrijk plaatje uit haar presentatie:
- D. Bonn, Amsterdam vertelde over zijn onderzoeken. En liet onder andere deze grafiek zien uit zijn artikel in The Lancet. Daaruit is op te maken hoe lang aerosolen in de lucht kunnen blijven onder ongunstige omstandigheden.
- D. Lohse , Twente, over hoe lang de druppels die je uitademt in de lucht kunnen blijven hangen. Als je slechts tijd hebt voor één presentatie, dan raad ik je deze aan. Dit plaatje is heel belangrijk. Het geeft een beeld van hoe grote en kleine druppels zich verspreiden bij het uitademen en spreken. En hoe dat gaat bij een temperatuur van 30 graden en 10 graden.
Als je naar de video kijkt wat er gebeurt met die grote en kleine druppels, dan zie je goed hoe snel de grotere druppels op de grond vallen en hoe lang de kleinere druppels kunnen blijven zweven en hoe ver ze komen.
- Herfst, Erasmus MC o.a. over de proeven met fretten.
Ten slotte was er een paneldiscussie, waar onder andere Roel Coetinho een aantal behartenswaardige opmerkingen plaatst over het gebrek aan voortschrijdend inzicht bij het RIVM.
Een belangrijk onderwerp is niet aan de orde gekomen bij het webinar. Dat uit onderzoek bij influenza al meerdere keren was gebleken dat het inademen van virusdeeltjes veel sneller leidt tot een infectie dan als de druppel in de neus komt of in de mond. (Wel een factor 20 gevaarlijker). Dat was/is de reden dat ik stel dat (net zoals met mazelen) het overgrote deel van de infecties loopt via het inademen van virusdeeltjes in plaats van grotere druppels die in je neus, mond of handen terecht komen.
Wees niet langer blind!
Als Van Dissel en de leden van het OMT dit webinar tot zich zouden nemen (en met name de presentaties van Prof. Stone en Prof. Lohse) en je beseft nog niet hoe belangrijk aerosolen zijn bij de verspreiding van Covid-19, dan wil je het gewoon niet zien. Maar dan ben je het niet waard om je erop voor te staan dat je wetenschapper bent. Want je schendt daarbij nogal wat basisregels van de wetenschap.
Besef daarbij ook dat zeker 50 jaar lang in de vorige eeuw, tot aan 1985, gedacht werd dat mazelen via grote druppels zich verspreidt. Pas rond 1985 werd breed in de wetenschap geaccepteerd dat mazelen alleen maar via de lucht gaat (aerosolen). Lees maar wat het RIVM zegt over de verspreidingsweg van mazelen (via de lucht).
Marc van Ranst (een promInente viroloog in België) die net zoveel op de Vlaamse televisie is als Ab Osterhaus op de Nederlandse, plaatste gisteren o.a. deze tweets:
Conclusies in België
Dit zijn dus de conclusies, die nu in België getrokken worden. Ruim een jaar na de start van deze enorme crisis.
Maar in Nederland heb ik nog geen enkele prominent lid van het OMT dit horen zeggen. Kijk nog maar eens mijn debat terug met Prof. Voss bij OP1 in juni jl. o.a. over dit onderwerp.
Ook de politici in Nederland heb ik amper over dit onderwerp gehoord (maar dus wel over het “handen wassen”). En als Minister de Jonge met Prof. Van Dissel wordt geïnterviewd (zoals afgelopen zaterdag in het AD) dan komt het onderwerp ventilatie alleen terug in het volgende fragment: ,,Kan de deur dicht”, zegt De Jonge voor het gesprek begint. ,,Of heeft iemand daar een uitgesproken ventilatiegedachte over?”, grapt hij.
Nogmaals: iedereen die dit webinar van de KNAW bekijkt, zal beseffen hoe groot het belang van aerosolen bij de verspreiding van het virus is. Plus dat men zich realiseert dat de maatregelen waar Van Dissel en Rutte c.s. steeds op hameren, niet adequaat zijn en dus mede een reden zijn waardoor veel mensen onnodig werden en worden besmet.
U heeft zojuist gelezen: Hoe kun je de kleine druppels nog steeds over het hoofd zien?
Volg Maurice de Hond op Twitter en YouTube.
Steun ons werk met een (kleine) donatie. Klik hier.
